روشی نوین در بهینه سازی کنترل سیلاب با موقعیت سنجی سطوح موثر حوزه آبخیز بر دبی اوج (به کمک منطق ahp)

نوع بارش در کشور ایران با دارا بودن اقلیمی اکثرا خشک و نیمه خشک و ویژگی های مربوط به اقالیم یاد شده، سبب ایجاد سیلاب های فصلی و به بار آوردن صدمات و خسارات جبران ناپذیری می گردد. تحقیق حاضر بر روی حوزه رودخانه بهجت آباد از توابع استان قزوین انجام گرفته است و هدف از آن، ارائه روشی کاربردی در بحث بهینه سازی عملیات آبخیزداری و مهار سیل می باشد. به همین منظور ضمن به کارگیری مشخصات فیزیکی تولید شده در نرم افزار arcgis و پارامترهای هیدرولوژیکی حوزه در مدل hec-hms ، با استفاده از مفهوم نمودار مساحت-زمان، رفتار حوزه ارزیابی و سپس سطوح هم پیمایش حوزه در محیط gis استخراج شده است. از آنجا که تاثیر متقابل توزیع مکانی زیر حوزه ها و پتانسیل سیل خیزی آن ها نقش مهمی در شکل گیری سیلاب خروجی از حوزه دارد، بنابر این با فرض اجرای عملیات مهار سیلاب در زیر حوزه های واقع در هر سطح هم پیمایش، تاثیر آنها روی دبی اوج هیدروگراف سیل مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصله میزان تاثیر هر یک از سطوح را بر دبی اوج سیلاب نشان می دهد و بدین صورت، سطوحی که دارای بیشترین تاثیر بر دبی اوج سیلاب حوزه اصلی می باشند، مشخص می گردند. در انتها با اعمال ضریب تاثیر عوامل موثر بر تولید سیل، حاصل از تعیین وزن منطق ahp ، مناطق مولد سیل در موثرترین سطح به واسطه ارائه نقشه ای در محیط gis شناسایی شدند. لذا با تمرکز عملیات آبخیزداری و کنترل سیلاب براساس اولویت ها و مناطق تعیین شده، ضمن دسترسی به اهداف تحقیق، کاهش قابل توجهی در هزینه های اجرائی طرح پیش بینی می گردد.